We willen dat iedereen in Nederland de zorg krijgt die nodig is. Zorg die meerwaarde voor de cliënt heeft. Dat wordt vaak ‘passende zorg’ genoemd. Maar er is dus ook zorg die niet zo passend is. Zorg die misschien eigenlijk helemaal niet nodig is of anders georganiseerd kan worden. In de wijkverpleging bijvoorbeeld. Dat is iets waar Milou Cremers van het Erasmus MC zich mee bezig houdt. Zij maakte een top 10 van onnodige zorghandelingen in de wijkverpleging en zocht contact met zorgorganisaties. Daarbij kwam ze onder andere uit bij Careyn Utrecht Stad.
Onnodige zorghandelingen
Milou legde haar top 10 voor aan Careyn-wijkverpleegkundige Sabine Fonville. Uit die tien koos zij er eentje uit om samen verder te onderzoeken. Fonville: ‘Wij hadden best veel cliënten met steunkousen. In het verleden was het vaak een automatische aanname dat iemand van het wijkteam steunkousen aantrok. Dus ik dacht: dit is een mooie kans om te onderzoeken welke cliënt dat zelfstandig kan.” De Careyn-ergotherapeuten in Utrecht hadden al in corona-tijd het steunkousenspreekuur opgestart. Nu kon samen met Milou Cremers onderzocht worden welke effecten dat spreekuur voor de cliënt en voor de wijkverpleging heeft.
Tijdens het spreekuur kunnen de cliënten direct de middelen uitproberen. Lukt het om de kousen zelf aan- en uit te trekken, dan hoeft de wijkverpleging daatvoor niet meer langs te komen en kan de cliënt soms zelfs ‘uit zorg’. Ook voorkomt het de druk op de wijkverpleging aan de voorkant. Fonville: “Nu had ik een prachtig instrument in handen om tegen huisartsen te zeggen: ‘Meld mensen niet automatisch aan voor steunkousenzorg door het wijkteam, maar laat ze eerst naar het hulpmiddelenspreekuur voor steunkousen komen.’ De ergotherapeuten bekijken dan of iemand in staat is om het met een hulpmiddel zelf te doen. Zo niet, dan gaat het over gepaste zorg en kunnen mensen alsnog bij het wijkteam terecht.”
Slim succes
Het hulpmiddelenspreekuur is inmiddels landelijk nieuws geworden. Het AD heeft er bijvoorbeeld over gepubliceerd en ook de NOS heeft zich al bij Careyn gemeld voor een item in het journaal. Uit het onderzoek is immers gebleken dat het spreekuur een groot en vooral ‘slim’ succes is. Zo wordt er bij cliënten soms per dag een half uur tijd bespaard. Sabine Fonville: “Ook zijn er 4 cliënten uit zorg gegaan. En er komt bijna geen nieuwe aanmelding meer bij omdat huisartsen cliënten doorsturen naar het hulpmiddelenspreekuur. Dus het scheelt ook dat er geen wijkverpleegkundige op pad hoeft voor een indicatiegesprek”.
Vanuit Careyn-ergotherapie is Klaske Jongsma is bij dit project betrokken. Zij wijst er op dat niet alle cliënten meteen enthousiast zijn: “Soms denken ze: ‘Dat is moeilijk’ of ‘Ik weet niet of ik het wel kan’. Wat ook relatief vaak voorkomt, is dat mensen al wijkzorg hebben en gehecht zijn aan dat contact en die aandacht. De weerstand is veel kleiner als we mensen vanaf het begin vertrouwd maken met zelfstandigheid.”
Terug naar Milou Cremers. Zij ziet bij het betrokken team van Careyn een mooie ontwikkeling: “Het allermooiste is als medewerkers zelf gaan meedenken: is deze zorg wel echt nodig en kan deze cliënt niet zelfredzamer zijn? Ik ben nu 2 jaar bezig met dit onderzoek en ik zie in Sabines team de houding veranderen. Collega's geven zelf aan of de zorg gepast is bij cliënten of niet. Ze gaan inderdaad meedenken.”
Dit nieuwsbericht is gebaseerd op het artikel op de website van ZonMw: klik hier. Het onderzoek werd uitgevoerd binnen de door ZonMw gefinancierde studie ‘DIMPLE - De-IMPLEmentation of low-value care in home care nursing’. Dit onderzoek richt zich op het verminderen van onnodige zorginterventies in de wijkverpleging. Dit gebeurt aan de hand van een op maat gemaakte de-implementatiestrategie. Meer informatie: klik hier of ga naar www.dimpleindewijk.nl.